5S İŞ YERİ ORGANİZASYONU
5S İş yeri organizasyonu baş harfleri Japonca "S" ile başlayan beş kelime ile ifade edildiğinden dolayı kısaca 5S olarak anılmaktadır.
5S Kaliteli , verimli ve güvenli bir işyeri yaratmak için kullanılan bir metotdur. 5S yaklaşımız TPS'in önemli araçlar ve davranış biçimlerinden biridir.
Adımları;
1.S: Seiri (Ayıklama)
2.S: Seiton (Düzenleme)
3.S: Seiso (Temizlik)
4.S: Seiketsu (Standartlaştırma)
5.S: Shitsuke (Sürdürülebilirlik)
5S Nerelerde Uygulanabilir?
*Fabrikalar
*Lojistik depoları
*Atölyeler
*Laboratuvarlar
*Üretim alanları
*Ofisler
*Arşiv odaları
*Kimyasal stok alanları
ve benzeri tüm alanlarda uygulanabilir.
5S Yapmanın Amacı Nedir?
*Daha güvenli çalışma ortamları oluşturmanın,
*Daha ergonomik çalışma ortamlarının sağlanmasının,
*Daha verimli iş süreçleri yaratmanın,
*Daha kaliteli ürünler ve hizmetler üretmenin,
Ön koşuludur.
*Stabilizasyonun sağlanamadığı ortamlarda sürekli beklenmedik sorunların ve problemlerin çıkması olasıdır.
*Ana amaç bu sorunların oluşmasının engellenmesidir.
5S Uygulanmayan işletmelerde çeşitli sorunlar oluşur.
Bu sorunlar;
*Zaman kayıpları,
*İş güvenliği riskleri,
*Ergonomi problemleri,
*Düzensizlik kaynaklı verimsizlikleri,
*Mutsuz çalışanlar,
*Kirlilik kaynaklı kalite sorunları,
*Fire kaynaklı maliyet artışları,
*Fazla stoklar ve gereksiz ürünler,
*Düşük verimlilik,
*Stresli iş yeri,
vb. olarak sıralanabilir.
5S Adımları ve Amaçları:
Ayıklama Adımı: Gerekli ile gereksiz nesnelerin birbirinden ayrıldığı, gereksizlerin ise alandan uzaklaştırıldığı adımdır. Ayıklama işlemleri için genellikle kırmızı kart stratejisi kullanılır. Kırmızı kart gereksiz nesneleri tanımlamak için kullanılan bir tanımlama kartıdır. Bu kartın üzerinde ayıklamayı yapan, tarih, nesnenin tespit edildiği alan, ayıklama nedeni vb. bilgiler bulunur. Ayıklanan nesneler belirlenmiş bir alana kaldırılır ve burada ayıklama kararları verilir. Ayıklanan kimi nesneler diğer alanlar için kullanılabilir. Ayıklama karar sürecine ilgili bölüm sorumluların katılmaları bu bakımdan önemlidir. Ayrıca kimi nesneler vergisel anlamda aktif demirbaş olabilirler. Bu durumda vergisel sorunlar yaşamamak için bu tarz nesnelerin sahadan uzaklaştırılması sürecinden muhasebe departmanlarının bilgisi dahilinde hareket etmek gerekmektedir.
Düzenleme Adımı: Düzenleme adımında sahadaki tüm belirsizlikleri ortadan kaldırmak ana amaçtır. Her şeyin bir yeri olmalı , o yerde tanımlı olmalıdır.
*Belirlenmiş alanlar oluşturulur > En uygun, kolay, hızlı yerleşim hedeflenir.
*Belirlenmiş adresler oluşturulur > Zaman kaybetmeden kolayca bulmak ve ulaşmak hedeflenir.
*Belirlenmiş miktarlar tasarlanır > İhtiyaç durumunda eksik malzeme durumu veya fazla stok oluşmaması hedeflenir.
*Belirlenmiş renkler ile tanımlanır > Kolay anlaşılabilirlik sağlanabilmesi hedeflenir.
*Belirlenmiş güzergahlar oluşturulur > İşletme içi trafik güvenliğini tesis etmek ve gerekli durumlarda hızlı tahliyeyi sağlayabilmek hedeflenir.
Temizlik Adımı: Temizlik adımı düşünüldüğü gibi sadece temizlik faaliyetlerinin gerçekleştirildiği bir adım değildir. Ana amaç temizlik ihtiyacının ortadan kaldırılmasıdır. Amaçları özetlersek;
*Ana amacımız kirlilik kaynaklarını tespit edip yok etmektir.
*Yok edemediklerimizi kontrol altına almak ve yayılımını engellemektir.
*Kontrol altına alamadıklarımızı temizlenmesi kolay hale getirmektir.
Temizlik adımında kirlilik kaynakları ve ulaşılması güç bölgelerin tespit edilmesi için hata kartı yöntemi kullanılır. Tespit edilen kirlilik kaynaklarının bir kısmının ortadan kaldırılması ancak detaylı analiz ve A3 kaizen çalışması ile mümkün olabilmektedir.
Standartlaştırma Adımı: İlk 3 adımdaki kazanımların kalıcı olabilmesi ve faaliyet için geliştirilmiş standartların dokümante edildiği adımdır. Bu dokümantasyon görsel olarak ve detaylı biçimde oluşturulur. Ana amaç işletme genelinde veya grup şirketler için diğer lokasyonlarda farklı uygulamaların oluşmaması için standartların görünür hale getirilmesidir. Eş zamanlı olarak işletme içi 5S devriyeleri başlatılarak faaliyetin canlı şekilde kalması amaçlanır. 5S devriyelerinde farklı rotalar üzerinde belirlenmiş katılımcılar ile sahada 5S uygunsuzlukları tespit edilmeye çalışılır. Tespit edilen uygunsuzluklar görsel olarak raporlanır. Bu raporla birlikte ilgili tüm uygunsuzluklar için aksiyon açılarak ortadan kaldırılması için faaliyetler gerçekleştirilir.
Sürdürülebilirlik Adımı: 5S faaliyetlerinin organizasyonun davranış biçimi haline getirilmesi için bir dizi çalışma gerçekleştirilir. Bu çalışmaların bir kısmı farkındalık arttırıcı çalışmalardır. Diğer kısmı ise faaliyyet sistematiğini geliştirmeye yönelik çalışmalardır. Bu faaliyetlerden bazılarını listelersek;
*5S Denetimleri,
*5S Farkındalık eğitimleri,
*5S Kampanyaları
*5S Denetim sonuçlarının performans yönetim sistemine entegre edilmesi,
*Başarılı bölgelerin ödüllendirilmesi,
*vb.
İşletmenizde 5S kültürünü oluşturken ihtiyaç duyacağınız eğitim, danışmanlık ve uygulama desteği için bize ulaşabilirsiniz.
Derin Dönüşüm Danışmanlık
info@derindonusum.com
+90 262 3 200 200
+90 545 344 48 47